Chữa Viêm Họng Hạt bằng các thảo dược có sẵn trong đời sống

Theo y học cổ truyền việc áp dụng bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt có thể hạn chế các rủi ro khi sử dụng thuốc tây trong điều trị dài hạn. Bởi các thảo dược từ thiên nhiên nên độ an toàn, lành tính, hiệu quả cao và chi phí không tốn kém. Cùng GS.TS Dương Trọng Hiếu tìm hiểu 1 số bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt hiệu quả ngay tại nhà.

Các bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt nên thực hiện

Viêm họng hạt là một dạng viêm họng mạn tính quá phát chính, đó là phản ứng của niêm mạc họng bị viêm nhiễm trường diễn tại vùng họng là nơi chứa rất nhiều lympho bào với nhiệm vụ diệt vi sinh vật và khi bị viêm trường diễn thì các lympho bào này phải làm việc liên tục trong một thời gian dài và ngày càng to ra, trở thành các “hạt”.

Bệnh viêm họng hạt nếu không được điều trị kip thời sẽ gây những biến chứng nguy hiểm như: viêm amidan, viêm xoang, viêm tai giữa, viêm mũi, lan dần xuống gây nên viêm thanh quản, khí quản, phế quản… và nguy hiểm hơn đó là nguy cơ mắc viêm phổi từ viêm họng hạt.

Sau giai đoạn bùng phát của bệnh, một số bệnh nhân đã chuyển sang áp dụng các bài thuốc dân gian để hạn chế việc lạm dụng thuốc tây.

Một số bài thuốc chữa viêm họng được áp dụng phổ biến, bao gồm:

Bài thuốc từ “bạch hoa xà thiệt thảo” chữa viêm họng hạt

Tên gọi dân gian của bạch hoa xà thiệt thảo là cỏ lưỡi rắn, thường dùng làm thuốc sau khi đã phơi khô. Tác dụng của cỏ lưỡi rắn là kháng khuẩn, chống khối u, tiêu viêm, nâng cao hệ miễn dịch.
Bạch hoa xà thiệt thảo có vị ngọt nhạt, tính mát, dùng điều trị viêm họng hạt cực hiệu quả.

Kết hợp cùng bạch hoa xà thiệt thảo có các vị như bán chi liên, mạch môn, bọ mắn, cam thảo. Đây đều là các vị thuốc có công dụng làm sạch hô hấp, điều trị ho, tiêu đờm, giảm phù nề.

Nguyên liệu:

• 25gr mỗi loại: cây xạ đen, củ mạch môn
• 20gr mỗi loại: bạch hoa xà thiệt thảo, cây bọ mắn
  10gr bán chi liên
• 5gr cam thảo

Thực hiện:

• Đây là các vị thuốc đã được phơi khô. Khi dùng đem rửa sạch và cho vào ấm sắc cùng 1,5l nước. Đợi đến khi nước sắc lại còn 1/2 thì tắt bếp, chia làm 3 lần uống trong ngày.
• Bài thuốc nên dùng kiên trì trong khoảng 5–7 ngày để thấy được hiệu quả. Nếu thấy niêm mạc họng biến mất những mụn đỏ nghĩa là bệnh đã được thuyên giảm.

Bài thuốc chữa viêm họng hạt từ củ sắn dây khô và rau má

Từ lâu, củ sắn dây khô đã chiếm một vị trí quan trọng trong y học dưỡng sinh của Trung Quốc và Việt Nam. Sắn dây có thể giúp trung hòa acid, chống lại vi trùng, giảm đau và làm mát cơ thể cực tốt.

Sắn dây có thể chống lại chất oxy hóa, làm giảm các cơn co rút gây đau từ thành họng, tăng cường hoạt động của hệ tiêu hóa và tuần hoàn.

Hơn nữa sắn dây phân bố rộng rãi, rất dễ kiếm và tìm mua.

Trong Đông y, sắn dây được gọi là Cát căn, có vị ngọt tính bình, không độc. Thường xuyên dùng cát căn ( sắn dây) sẽ giúp cơ thể luôn khỏe mạnh, giải độc và tiêu hỏa hiệu quả.

Kết hợp cùng sắn dây là rau má, một loại thảo cũng phổ biến không kém. Ngoài công dụng làm mát của rau má, rau má còn có thể giúp tiêu thũng giải độc, giảm nhiệt, chữa viêm loét, kháng nấm.

Nguyên liệu :

• 20gr củ sắn dây khô và rau má mỗi loại
• 10gr mạch môn
• 8gr cam thảo đất

Thực hiện: Cho nguyên liệu vào ấm sắc với 650ml nước. Sắc đến khi còn khoảng 200ml thì tắt bếp, chia đôi và uống trước khi ăn.

Sau khi triệu chứng bệnh thuyên giảm, nên thường xuyên uống rau má hoặc sắn dây để làm mát cơ thể và ngăn ngừa bệnh tái phát.

Bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt với kinh giới

Kinh giới là một loại lá khá quen thuộc ở Việt Nam. Thân kinh giới mọc thẳng, cao khoảng 30–50cm và phân bố ở nhiều nơi. Ta có thể thu hoạch kinh giới làm gia vị món ăn và làm thuốc.

Trong bài thuốc nam trị viêm họng hạt lần này, ta sẽ sử dụng hoa kinh giới. Một loại hoa nhỏ, màu tím nhạt, mọc ở đâu cành. Hoa kinh giới có vị cay, tính ấm, công năng trừ phong, tán hàn, cầm máu, chữa viêm, tán sưng.

Dùng chung với hoa kinh giới ta có cát cánh và cam thảo. Trong cát cánh có tính ôn, dùng để chống nấm chữa loét rất tốt. Còn cam thảo thì cực kì quen thuộc với người Việt khi thường xuyên xuất hiện trong các bài thuốc chữa ho, long đờm, …

Nguyên liệu:

• 12gr hoa kinh giới
• 12gr cát cánh
• 4gr cam thảo

Thực hiện:

• Cho các nguyên liệu sắc cùng 500ml nước lọc. Sắc đến khi còn khoảng 200ml thì lọc nước bỏ bã, chia làm 2 phần thuốc uống sáng tốt.
• Cần uống trước bữa ăn và uống khoảng 5 ngày để triệu chứng viêm họng hạt thuyên giảm.

Chữa viêm họng hạt với hoa khế cực đơn giản

Hoa khế có vị ngọt, tính bình, có tác dụng tiêu viêm giảm ho rất hiệu quả. Để chữa viêm họng hạt, nên dùng hoa khế cùng các vị thuốc sau:

Nguyên liệu

• 12gr hoa khế
• 1 nhánh gừng tươi
• 12gr cam thảo nam
• 8gr kinh giới
• 8gr tía tô

Thực hiện:

• Bước 1: Đem hoa khế sao với nước gừng trong khoảng 10 phút.
• Bước 2: Lấy hoa khế sắc cùng các vị thuốc còn lại trong 750ml nước.
• Bước 3: Sắc đến khi còn 300ml, chia làm 2 lần uống trước bữa ăn.
• Dùng hoa khế trong khoảng 5 ngày để các cơn đau được giảm bớt và cổ họng không còn ho khan, ho đờm.

Bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt với cây thanh hao

Trong sách Bản kinh ghi chép, thanh hao có vị đắng cay, tính lạnh. Tác dụng của thanh hao là lương huyết ( mát máu), thanh nhiệt cơ thể, chống nấm, chống loét, ức chế sự sản sinh vi khuẩn rất tốt.

Ké đầu ngựa là một loại thường dùng để chữa các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là viêm xoang và viêm họng hạt khá hiệu quả. Dược tính trong ké đầu ngựa cho thấy nó có thể giảm đau, kháng viêm, sản sinh chất chống lại mầm bệnh.

Nguyên liệu:

• 25gr thanh hao
• 10gr ké đầu ngựa
• 5gr hương nhu

Thực hiện: Đem nguyên liệu sắc với 650ml nước lọc. Đến khi còn khoảng 1/2 thì tắt bếp, chia làm 3 lần uống trước bữa ăn.

Chữa viêm họng hạt khỏi nhờ quả táo mèo

Người ta thường nhầm lẫn bắc sơn tra và nam sơn tra là một, dẫn đến việc dùng sai vị thuốc, bài thuốc không công hiệu.

Loại quả được dùng làm thuốc chữa viêm họng hạt là nam sơn tra, còn được gọi là dã sơn tra, táo mèo, chua chát. Cây của nó mọc cao khoảng 15m, quả hình cầu có đường kính 1 -1,2cm và có màu vàng đỏ.

Cây táo mèo mọc nhiều ở vùng núi cao phía Bắc nước ta như Mộc Châu, Lạng Sơn,… và được thu hoạch phơi khô làm thuốc.

Táo mèo có vị chua lạnh, hơi ôn và không độc. Tác dụng của táo mèo là trị lở, tiêu độc, hoạt huyết, tán ứ, tiêu viêm. Hơn nữa táo mèo còn giúp kích thích vị giác, giảm đau và mệt mỏi.

Kết hợp trong bài thuốc chữa viêm họng mãn tính, viêm họng hạt của táo mèo là cúc hoa, kim ngân và tang diệp ( lá dâu).

Cả 3 vị thuốc trên đều dễ kiếm và có công dụng nhất định trong việc điều trị viêm họng hạt. Nó sẽ giúp cơ thể thanh nhiệt, hóa ứ tích, chống phù nề và sát khuẩn, trừ phong, giải cảm.

Thường xuyên dùng bài thuốc này sẽ giúp bệnh giảm nhanh chóng và tăng cường sức khỏe, nâng cao hệ miễn dịch.

Chuẩn bị:

• 24gr sơn tra
• 15gr cúc hoa và 15gr kim ngân hoa
• 12gr tang diệp ( lá dâu)

Thực hiện: Rửa sạch các nguyên liệu, cho vào nồi đậy kín hãm trong 15 phút.

Cách dùng: uống thay cho trà hàng ngày, mỗi ngày uống 2 tách và uống sau bữa ăn.

Bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt với mạch môn và rẻ quạt

Mạch môn là một vị thuốc thường dùng để chữa bệnh viêm họng. Mạch môn có vị ngọt, tính bình, có công năng kháng khuẩn và ức chế tụ cầu cực tốt. Hơn nữa mạch môn còn giúp an thần, dưỡng thân, thanh tâm, nhuận phế, cực kì lành tính và an toàn.

Cùng với mạch môn, ta có vị thuốc rẻ quạt. Theo Đông y, rẻ quạt còn gọi là xạ can, có vị đắng tính hàn. Xạ can có tác dụng thanh hỏa, giải độc, tán huyết, tiêu đờm. Đặc biệt, rẻ quạt còn dùng để chữa sưng yết hầu, nghẽn cổ họng, là một loại thảo dược không thể thiếu để trị viêm họng hạt. Trong dân gian, ngoài sử dụng củ rẻ quạt, người ta còn thường dùng cả rễ và lá để chữa bệnh.

Tuy nhiên lưu ý không nên dùng rẻ quạt cho những người có chức năng tiêu hóa kém, thể hàn.

Chuẩn bị:

• 5gr rẻ quạt
• 10gr mạch môn
• 8gr húng chanh
• 6gr cam thảo

Thực hiện: Cho các vị thuốc sắc trong nửa lít nước. Khi còn khoảng 2/3 thì tắt bếp, chia thành 2 bát nhỏ uống trước khi ăn.

Bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt với hồng bì

Hồng bì là quả của một cây mộc cho trái. Cây hồng bì phân bố ở các tỉnh phía Bắc. Các phần làm thuốc bao gồm: hồng bì gần chín, rễ và lá.

Để trị viêm họng hạt, ta sẽ dùng quả hồng bì phơi khô. Quả có vị ngọt và chua, tính hơi ấm. Công dụng của nó là chữa ho, long đờm, tiêu viêm, hỗ trợ tiêu hóa và chống nôn. Như vậy, hồng bì chữa viêm họng cấp tính, viêm họng mãn tính và viêm họng hạt cực hiệu quả.

Nguyên liệu: Hồng bì, cam thảo, vỏ rễ dâu mỗi thứ 10g

Cách dùng: Đem nguyên liệu sắc trong 15 phút. Chia thành 3 lần và uống trong 5–7 ngày để tình trạng bệnh được cải thiện.
Có thể dùng quả hồng bì xát muối để ngậm mỗi khi đau họng để giảm triệu chứng đau rát, giúp cổ họng dịu lại và giảm ho khan, khàn tiếng.

Viêm họng hạt mãn tính khỏi nhờ cỏ cứt lợn

Cỏ cứt lợn được biết đến khi kết hợp cùng các vị thuốc khác điều trị các bệnh về đường hô hấp, trong đó có viêm họng hạt. Cỏ cứt lợn có vị hơi đắng, tính mát, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu sưng.

Cùng với cỏ cứt lợn các vị thuốc có khả năng giảm đau, kháng viêm và ức chế khuẩn sinh sôi. Các nguyên liệu này cũng rất dễ kiếm và cách làm cũng cực dễ dàng.

Thực hiện: Cỏ cứt lợn, kim ngân hoa, ké đầu ngựa và dây vằng, hà thủ ô cùng sắc trong nước trong 15 phút rồi chia thành 3 lần uống trong 10 ngày để bệnh thuyên giảm.

Lá trầu không — thần dược trị viêm họng hạt

Lá trầu không là một loại dây leo cực kì phổ biến ở Việt nam. Lá trầu không có vị cay nồng, mùi thơm hắc và tính ấm. Trong trầu không có chất chống oxy hóa và kháng khuẩn rất mạnh.

Bên cạnh đó, trầu không còn có tác dụng hành khí, khu phong, tán hàn, hóa đàm, giảm đau, giảm rát họng cực hiệu quả.

Chuẩn bị :

• 10 lá trầu không
• 3gr nụ đinh hương
• 3gr nhục đậu khấu

Thực hiện:

• Bước 1: Lá trầu không ngâm muối rửa sạch, đun sôi lá trầu không với nước lọc.
• Bước 2: Khi nước vừa sôi, cho nụ đinh hương và nhục đậu khấu đun cùng thêm 10 phút.
• Bước 3: Lọc lấy nước bỏ bã. Mỗi ngày uống 3 lần và uống trong 3–5 ngày để dược tính phát huy công hiệu.

Áp dụng bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt cần lưu ý điều gì?

Các bài thuốc đông y chữa viêm họng hạt bằng dân gian an toàn, hiệu quả lại tiện lợi. Tuy nhiên, trong quá trình điều tri, người bệnh cần chú ý một số điểm sau:

• Cần chọn nguyên liệu sạch, sơ chế kỹ trước khi dùng.
• Không nên lạm dụng bất cứ phương pháp nào để điều trị bởi điều này có thể gây ra biến chứng không mong muốn.
• Khi sử dụng, nếu thấy bệnh không thuyên giảm hoặc thậm chí nặng hơn và có những dấu hiệu bất thường khác, cần ngưng sử dụng đồng thời tìm tới các cơ sở y tế để khám và kiểm tra.
• Không nên quá kỳ vọng vào các phương pháp dân gian bởi hiệu quả của chúng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Hơn nữa tác dụng của các phương pháp này tốt nhất khi tình trạng viêm họng hạt mới ở dạng nhẹ.