Theo y học cổ truyền chữa bệnh tiểu đường bằng Đông y là tập trung chủ yếu vào việc tìm ra căn nguyên của bệnh và áp dụng những bài thuốc phù hợp để cải thiện cơ quan hư yếu. Mặc dù có độ an toàn và lành tính cao, tuy nhiên các bài thuốc từ Đông y đều có tác dụng chậm nên cần phải kiên trì khi thực hiện.
Cùng GS.TS Dương Trọng Hiếu tìm hiểu một số căn nguyên gây ra bệnh tiểu đường. Và tìm hiểu chi tiết các bài thuốc điều trị bằng đông y.
Mục lục
Tìm hiểu về bệnh tiểu đường theo quan niệm đông y.
Quan điểm của Đông y xem cơ thể là một khối thống nhất, mỗi một bộ phận đều có sự gắn kết mật thiết với nhau. Do đó, điều trị tiểu đường bằng Đông y không có nghĩa chỉ là hạ đường huyết, mà cần phải tác động lên toàn bộ cơ thể để điều chỉnh sự rối loạn và bảo vệ tính toàn vẹn cho chức năng của mỗi cơ quan.
Một số căn nguyên gây ra bệnh gồm:
- Thể phế táo vị nhiệt (Thiên về thượng tiêu)
- Thể thận âm suy (thiên về hạ tiêu)
- Thể trường vị hoả uất (Thiên về trung tiêu)
- Thể âm dương đều hư:
- Thể ứ huyết
Bệnh tiểu đường được chia thành các thể riêng biệt. Người bệnh cần xác định thể bệnh và áp dụng phương pháp luận trị phù hợp.
Bài thuốc chữa bệnh tiểu đường bằng đông y
Bài thuốc chữa thể phế táo vị nhiệt (Thiên về thượng tiêu)
Triệu chứng: Phiền khát uống nhiều, hay đói, hình dáng gầy còm, miệng khô lưỡi ráo, mép lưỡi nhọn đỏ, mạch hoạt sác.
Pháp điều trị: Nhuận táo dưỡng âm thanh nhiệt
Bài thuốc: Bạch hổ gia nhân sâm thang phối hợp ích vị thang gia giảm: Sinh thạch cao 60g (sắc trước), Cam thảo 6g, Sa sâm 15g, Sinh địa 30g, Thiên hoa phấn 15g, Tri mẫu 15g, Đẳng sâm 15g, Mạch đông 12g, Ngọc trúc 15g.
Thực hiện: cho vào 1 lít nước, sắc lấy 300ml nước thuốc, chia uống 3 lần trong ngầy sau khi ăn 30 phút.
Bài thuốc chữa thể thận âm suy (thiên về hạ tiêu)
Triệu chứng: Tiểu nhiều lần lượng nhiều, nước tiểu ngầu đục như nước đường, eo lưng mỏi mất sức, miệng khô lưỡi đỏ, hoặc lưỡi nhẵn đỏ không rêu, mạch tế sác.
Pháp điều trị: Tư dưỡng thận âm
Bài thuốc: Lục vị Địa hoàng hoàn gia giảm: Sinh đại 15g, Hoài sơn dược 30g, Phục linh 12g, Trạch tả 12g, Nữ trinh tử 12g, Bạch thược 12g, Thục địa 15g, Sơn thù du 15g, Đan bì 9g, Cẩu kỷ tử 12g, Đồng tật lê 12g.
Thực hiện: cho vào 1 lít nước, sắc lấy 300ml nước thuốc, chia uống 3 lần trong ngầy sau khi ăn 30 phút.
Bài thuốc chữa thể trường vị hoả uất (Thiên về trung tiêu)
Triệu chứng: Ăn nhiều, chóng đói, cồn ruột, gầy sút nhanh.
Phương pháp điều trị: Dưỡng vị sinh tân
Bài thuốc: Tăng dịch thăng: Huyền sâm 32g, Sinh địa 32g, Mạch môn 32g, Thiên hoa phấn 32g, Hoàng liên 10g.
Thực hiện: cho vào 1 lít nước, sắc lấy 300ml nước thuốc, chia uống 3 lần trong ngầy sau khi ăn 30 phút.
Bài thuốc chữa thể âm dương đều hư:
Triệu chứng: Tiểu nhiều lần, nước tiểu vẩn đục như nước đường, sắc mặt xám đen hoặc trắng bệch, hoặc có phù, hoặc đi ngoài nát loãng, nặng thì đi lỏng, sợ rét sợ lạnh, lưỡi nhạt rêu trắng, mạch trầm tế vô lực.
Pháp điều trị: Tư dưỡng thận âm, ôn bổ thận dương.
Bài thuốc: Kim quỹ thận khí hoàn: Thục đia 30g, Sơn thù du 15g, Đan bì 9g, Nhục quế 3g (nuốt), Sơn dược 30g, Phục linh 15g, Trạch tả 9g, Phụ tử 6g (sắc trước)
Thực hiện: cho vào 1 lít nước, sắc lấy 300ml nước thuốc, chia uống 3 lần trong ngầy sau khi ăn 30 phút.
Bài thuốc chữa thể ứ huyết
Triệu chứng: Quá trình bệnh lâu ngày, hoặc bệnh này phối hợp với biến đổi bệnh huyết quản tim mạch não, chất lưỡi tối hoặc có ban ứ, chấm ứ, mạch tế sáp.
Pháp điều trị: Hoạt huyết hoá ứ
Bài thuốc: Cách hạ trục ứ thang gia giảm: Ngũ linh chi 15g, Xuyên khung 9g, Đương quy 12g, Đào nhân 9g, Đan bì 9g, Diên hồ sách 9g, Hồng hoa 9g, Xích thược 9g, Ô dược 6g, Chỉ xác 9g.
Thực hiện: cho vào 1 lít nước, sắc lấy 300ml nước thuốc, chia uống 3 lần trong ngầy sau khi ăn 30 phút.
Lưu ý khi chữa bệnh tiểu đường bằng đông y cổ truyền
Mặc dù bài thuốc từ Đông y được đánh giá là có độ an toàn, lành tính cao, tuy nhiên việc áp dụng bài thuốc không thích hợp có thể khiến bệnh chuyển biến xấu và gây ra một số tác dụng phụ.
Cần kiên trì thực hiện bài thuốc trong thời gian dài để đạt được kết quả như mong đợi
Khi thực hiện chữa bệnh tiểu đường bằng Đông y, bạn nên chú ý những điều sau đây:
- Hầu hết các bài thuốc từ dược liệu thiên nhiên đều có tác dụng chậm. Vì vậy cần kiên trì thực hiện để đạt được kết quả như mong đợi.
- Thận trọng khi lựa chọn nguyên liệu và bài thuốc phù hợp với thể trạng. Để tránh những rủi ro tiềm ẩn, bạn nên trao đổi với bác sĩ chuyên khoa y học cổ truyền để được tư vấn cụ thể.
- Đối với trường hợp đang điều trị bằng thuốc Tây y, cần cân nhắc về tương tác nếu có ý định phối hợp với những bài thuốc từ dược liệu thiên nhiên.
- Bài thuốc Đông y có tác dụng chậm nên không thích hợp với tình trạng bệnh nghiêm trọng. Với trường hợp này, bạn nên điều trị theo phác đồ được bác sĩ chỉ định.
- Cần kết hợp việc sử dụng thuốc với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt khoa học. Tránh sử dụng rượu bia và các chất kích thích.
Tác dụng của bài thuốc từ Đông y không có tính đồng nhất. Vì vậy sẽ có trường hợp không nhận thấy bất cứ cải thiện lâm sàng nào khi áp dụng.